VISIE OP MANTELZORG
"We moeten steeds meer voor elkaar gaan zorgen".
Dat is een veelgehoorde uitspraak. Als redenen worden genoemd:
- er komen steeds meer ouderen (zij worden steeds ouder);
- het aantal mantelzorgers neemt af (per gezin zijn er minder kinderen);
- de beschikbaarheid van professioneel thuiszorgpersoneel neemt af (tekort aan arbeidskrachten);
- de zorg wordt steeds duurder;
- er komen geen plekken meer bij in de (te dure) verpleeghuizen.
Daarom wordt de noodzaak voor een andere aanpak steeds groter.
Mantelzorgers in Nederland verrichten meer dan 75% van de zorg die thuis nodig is voor een chronische zieke en/of gehandicapte dierbaren. Zij kennen hun dierbaren beter dan wie ook. Feitelijk vormen mantelzorgers de basis voor de zorg thuis.
Mantelzorgers zijn echter 'gewone' mensen die een baan hebben, een opleiding volgen, op school zitten, hobby's hebben die ze willen behouden, zij willen ook uitgaan en op vakantie kunnen. Het mantelzorgen komt daar 'gewoon' bij.
Iedereen kan dus ook mantelzorger zijn of worden.
Nu gebeurd het echter nogal eens dat bij het indiceren (vaststellen) en organiseren van de zorg thuis, dat de mantelzorger de zorg moet opvangen/aanvullen van wat de professionele thuiszorg niet kan/wil leveren. In de "coronajaren' werd overduidelijk wat er feitelijk al heel lang plaatsvond, maar niet zichtbaar was.
Wij zijn van mening dat het ANDERSOM zou moeten zijn. De professionele thuiszorg zou aanvullend moeten zijn op wat de mantelzorger niet kan/wil opbrengen.
Mantelzorgers zouden de spil in de zorg thuis moeten zijn. Hoe kan de professionele thuiszorg aanvullend en ondersteunend zijn aan de mantelzorg.
Een belangrijke stap, die de gemeente moet en kan zetten, is te beginnen met de versterking van de positie van de mantelzorgers. Zij moeten een centrale rol krijgen in het aanvragen, indiceren en organiseren van de benodigde zorg thuis. Daarbij moet nadrukkelijk de ondersteuning van de mantelzorg aan bod komen. De mantelzorgondersteuning zal ook aanzienlijk verbeterd moeten worden, want mantelzorgers verzuipen vaak in bureaucratie, complexe wet- en regelgeving, gebrek aan herkenning en erkenning, onbegrip, eenzaamheid, gebrek aan tijd, vermoeidheid.
Essentieel voor de komende tijd is de actieve inzet van onafhankelijke cliëntondersteuning voor mantelzorgers, het betrekken van mantelzorgers bij beleidsevaluatie en -beplaning, het toegankelijker maken van relevante informatie voor mantelzorgers, vereenvoudiging van wet- en regelgeving, grotere beschikbaarheid van respijtzorg (vervangende mantelzorg), mogelijkheden voor onkostenvergoedingen, het combineren van werk/school en mantelzorg.
De werkgroep Mantelzorg heeft hiervoor in haar advies voorstellen gedaan.